Tłumaczenia specjalistyczne: FIZYKA / PHYSICS

PHYSICS
(for driving rules; an excerpt from a handbook for drivers) 

Kinetic energy

"This is the energy held by a moving vehicle.

The amount depends on the:

• mass (weight) of the vehicle, plus its load

• speed of the vehicle.

Kinetic energy must be reduced by the brakes in order to stop a vehicle. The kinetic energy of a stationary vehicle is zero.

An increase in speed from 15 mph to 45 mph (x 3) increases the kinetic energy ninefold (3 x 3). If you reduce the speed by half, say from 50 mph to 25 mph, the kinetic energy acting on your vehicle is one-quarter of what it was before braking.

As the brakes reduce the speed of a vehicle, kinetic energy is converted into heat. Continuous use of the brakes can result in them becoming overheated and losing their effectiveness, especially on long downhill gradients. This is known as ‘brake fade’.

The effort required to stop a fully laden LGVTRAVELLING at 56 mph (90 km/h) is so much greater than that needed to stop an ordinary motor car travelling at similar speed. You’ll need to allow extra time and space to stop an LGV safely. Don’t follow other vehicles too closely – always leave a safe separation distance. In addition, harsh braking should be avoided at all times when driving an LGV.



Momentum

This is the tendency for a vehicle and/or its load to continue in a straight line. 

It depends on:

• mass (weight) of the vehicle plus its load

• speed of the vehicle.

The higher the speed, the greater the momentum and the greater the effort required to stop or change direction.

Centrifugal force

When a vehicle takes a curved path at a bend the force acting upon it will tend to cause the vehicle to leave the road at a tangent to the bend. At low speeds this force will be overcome by the traction of the tyres on the road surface.

If a loaded vehicle takes a bend at too high a speed the centrifugal force acting on it may cause it to become unstable and may also cause the load to become detached and fall off the side. For example, when a vehicle turns through a sharp left-hand bend, the centrifugal force will direct the vehicle or its load off the road to the right."

FIZYKA

(dla zasad kierowania pojazdem; fragment z podręcznika dla kierowców)

Energia kinetyczna

"Jest to energia poruszającego się pojazdu. 

Jej wartość zależy od:

• masy (wagi) pojazdu wraz z jego ładunkiem

• prędkości pojazdu.

Energia kinetyczna musi być redukowana (zmniejszana) za pomocą hamulców, w celu zatrzymania pojazdu. Energia kinetyczna pojazdu nieruchomego wynosi zero.

Zwiększenie prędkości z 15 mph (mil na godzinę; tj. około 24 km/h) do 45 mph (około 72 km/h) (x3) zwiększa energię kinetyczną dziewięciokrotnie (3x3). Jeśli zmniejszysz prędkość o połowę, powiedzmy z 50 mph (80 km/h) do 25 mph (40 km/h), energia kinetyczna działająca na twój  pojazd stanowi jedną czwartą tej wartości jaką miała przed rozpoczęciem hamowania.
Kiedy hamulce zmniejszają prędkość pojazdu, energia kinetyczna jest przetwarzana na ciepło. Ciągłe używanie hamulców może skończyć się ich  przegrzaniem i utratą efektywności, szczególnie na długich, o dużym nachyleniu, zjazdach w dół. Jest to znane jako „słabnięcie hamulców z powodu przegrzania”. Wysiłek potrzebny żeby zatrzymać w pełni załadowany LGV (wielki/długi samochód ciężarowy) jadący z prędkością 56 m/h (90 km/h) jest więc znacznie większy niż ten, który jest potrzebny żeby zatrzymać zwykły samochód osobowy jadący z podobną prędkością. Będziesz potrzebował przeznaczyć więcej czasu i miejsca, żeby bezpiecznie zatrzymać LGV. Nie jedź zbyt blisko za innymi pojazdami – zawsze pozostawiaj bezpieczny dystans rozdzielający. Na dodatek, powinno się zawsze unikać ostrego hamowania podczas kierowania LGV. 

Pęd                                                                                                                        

Jest to tendencja pojazdu i/lub jego ładunku do utrzymywania się w ruchu po linii prostej. 

Jest on zależny od:                                                                                          

• masy (wagi) pojazdu z jego ładunkiem                                                                     

• prędkości pojazdu                                                                                                 

Im większa prędkość, tym większy jest pęd i tym większy jest wysiłek potrzebny do zatrzymania (pojazdu) lub zmiany kierunku (jazdy).                                                                 

Siła odśrodkowa                                                                                                  

Kiedy pojazd przyjmuje zakrzywiony tor jazdy na zakręcie, działająca na niego siła (odśrodkowa) wykazuje tendencję, aby spowodować opuszczenie drogi przez pojazd w miejscu stycznej do zakrętu. Przy niewielkich prędkościach siła ta będzie pokonana przez przyczepność opon do nawierzchni drogi.                                  

Jeśli załadowany pojazd wchodzi w zakręt ze zbyt dużą prędkością, siła odśrodkowa działająca na niego może spowodować że zacznie on tracić stabilność, a także może spowodować że ładunek zacznie się oddzielać i upadać na jedną stronę. Na przykład, kiedy pojazd zwraca się na ostrym zakręcie w lewo, siła odśrodkowa będzie kierować pojazd lub jego ładunek poza drogę w prawo.”         

(translated by EJTI)